Nooit meer een dt-fout?

Yannick Vercauteren en zijn werkwoordenwiel

Yannick Vercauteren, een Odisee student, heeft een ‘werkwoordenwiel’ uitgevonden dat moet helpen met het vervoegen van werkwoorden. Zijn doel is dat er nooit meer dt-fouten worden gemaakt. Yannick bedacht als student het wiel voor zijn bachelorproef, maar nu wordt het ook echt op scholen gebruikt.

Yannick vroeg zich af waarom zoveel leerlingen en volwassenen dt-fouten blijven maken. Het maken van fouten tegen de dt-regel heeft te maken met de werkwoordsvormen die we het vaakst gebruiken. Werkwoordsvormen die we vaker gebruiken, schrijven we sneller neer. Bijvoorbeeld: we schrijven vaker ‘gebeurd’ (voltooid deelwoord) dan ‘gebeurt’ (tegenwoordige tijd). We gebruiken daarom ‘gebeurd’ wel eens op de foute plek in de zin. Yannick wilde hier iets aan doen en ging op zoek naar een praktisch middel om leerlingen te helpen. Het werkwoordenwiel is een praktisch hulpmiddel met vormen en kleuren dat alle schema’s vervangt.

Hoe werkt het werkwoordenwiel?

Leerlingen starten in het midden van het werkwoordenwiel met de vraag: ‘Is het werkwoord dat vervoegd moet worden een persoonsvorm?’. Ze volgen daarna telkens de bijpassende kleur tot ze bij de juiste oplossing terechtkomen. De leerlingen zijn actief bezig met de leerstof, waardoor hun motivatie verhoogt.

Hoe heeft het wiel invloed op een leerkracht?

Als leerkracht kan je dit werkwoordenwiel gebruiken in de klas. Het wiel helpt de leerlingen om geen fouten te maken tegen de dt-regel. Wanneer ze de werkwijze van het werkwoordenwiel kennen, is de kans kleiner dat ze fouten zullen maken bij het vervoegen van werkwoorden. Wanneer alle leerkrachten dit wiel zouden gebruiken, bestaat de kans dat er minder verwarring zal zijn voor de leerlingen. Doordat er verschillende schema’s bestaan om werkwoorden te vervoegen, vinden de leerlingen het soms ingewikkeld om de schema’s te volgen. Je kan het werkwoordenwiel inzetten als differentiatie in de klas. De leerlingen die moeite hebben met het correct vervoegen van werkwoorden, kunnen dit wiel gebruiken ter ondersteuning. Ik vind het alvast een interessant hulpmiddel bij het vervoegen van werkwoorden en zal zeker de overweging maken om later dit wiel te gebruiken in mijn klas.

De vraag waarover ik nog vaak nadenk: ‘Zal er ooit een tijd komen zonder dt-fouten?’

Klaar voor het eerste leerjaar (?)

“Is deze kleuter taalvaardig genoeg om te kunnen starten in het eerste leerjaar?”

Een vraag waar al vaak over gediscussieerd werd. Ik botste deze week op een artikel waarin het proefproject taalscreening, een idee van minister Weyts en uitgewerkt door onderzoekers van KULeuven, werd voorgesteld. Klasleerkrachten van de derde kleuterklas nemen aan de start van het schooljaar één en dezelfde taaltoets af bij alle leerlingen, waarbij de taalvaardigheid wordt bepaald.

Een artikel dat me niet loslaat. Langs de ene kant vind ik het positief om te horen dat er aandacht wordt besteed aan de taalontwikkeling bij leerlingen die in het eerste leerjaar zullen starten. Ik ben op zich ook wel fan van gestandaardiseerd onderzoek om de klaspraktijk te bevorderen.

Langs de andere kant maak ik me de bedenking: “weer een test”. Is het nodig om dit gestandaardiseerd in kaart te brengen? De promotor van het project geeft aan dat de meerwaarde ligt in de uniformiteit. Maar alle scholen, klassen en regio’s zijn toch anders? Leerlingen verschillen toch van elkaar? Waar wordt er dan nog rekening gehouden met de eigenheid en de individuele ontwikkeling van een kind? Wat als een kind wel sterk is op andere vlakken, maar een beperking ervaart op vlak van taal? Mag dit kind dan niet naar het eerste leerjaar? Hoe rijmen we dit met inclusief onderwijs, waarin elke leerling op zijn of haar niveau mag participeren aan het onderwijs?

In het artikel wordt voorts gesproken over ‘bijspijkeren’. Wat houdt dit in? Hoe stimuleren leerkrachten, zorgleerkrachten, ondersteuners enzovoort deze leerling dan op de beste manier? Worden zij hierin begeleid? Zal dit dan als resultaat hebben dat wij als leerkrachten in het eerste leerjaar met leerlingen van start gaan die allemaal over hetzelfde taalniveau beschikken?

Uit mijn eigen ervaringen in het onderwijs merk ik dat leerkrachten zich vaak al bewust zijn van het probleem, zonder gestandaardiseerd onderzoek. Door gerichte observatie en spelvormen gaan zij al aan de slag met een soort gepersonaliseerde screening. Een gestandaardiseerde en verplichte screening lijkt mij nog meer werklast voor de klasleerkracht. Je merkt het: ik heb nog veel vragen en vind maar weinig informatie.

Zijn jullie ook zo benieuwd naar de resultaten van dit proefproject als ik?

Deze artikels ook lezen?

VRT Taal (5 december 2020). Ben Weyts lanceert proefproject taalscreening bij 2000 kleuters. Geraadpleegd van https://vrttaal.net/nieuws/ben-weyts-lanceert-proefproject-taalscreening-bij-2000-kleuters

De Standaard (1 december 2020). Proefproject taalscreening bij 2000 kleuters van start. Geraadpleegd van https://www.standaard.be/cnt/dmf20201201_96085621

Virologen en onderwijs: moeilijk te verzoenen

Het politieke en maatschappelijke debat over het openen van de scholen na een verlengde herfstvakantie is een onderwerp waar je de laatste dagen niet omheen kan. Het leidde zelfs tot verhitte discussies in verschillende artikels (al kost het natuurlijk niet veel moeite om een snelle Facebookreactie te schrijven).

Zelf schrok ik nogal van het taalgebruik van Waals viroloog Marc Wathelet. Het heropenen van scholen op dit moment noemde hij een criminele beslissing en vergeleek dit zelfs met vrijwillige doodslag. Zijn uitspraken en de gekozen taal liegen er niet om, de viroloog maakt zijn standpunt duidelijk.

Toen ik het artikel las, welden er verschillende emoties op: angst, onzekerheid, twijfel, woede, enzovoort. Allemaal emoties die ieder van ons in de huidige crisis ervaart. Ben ik de oorzaak van het probleem als ik maandag 16 november terug ga werken? Pleeg ik echt vrijwillige doodslag? Denkt deze viroloog echt dat ik mij crimineel gedraag door te gaan werken?

Achteraf bekeken zijn dit natuurlijk irrationele vragen. Op deze vragen kan niemand een allesomvattend, helder en geruststellend antwoord geven. Dit besef van de invloed van de media en taalgebruik in de media op mijn doen en laten, mijn gedachten en gevoelens is verontrustend, maar ook een verheldering.

Ik sluit de nieuwsapp op mijn telefoon, check de mails met de laatste afspraken voor de heropstart en herbekijk mijn uurooster. Maandag sta ik klaar voor de kinderen en voor mijn collega’s, maatregelen in acht genomen. Dat is mijn rol. Daar kan niemand mij voor veroordelen.

Van Malderen, S. (13 november 2020). Viroloog Marc Wathelet trekt stevig van leer tegen coronabeleid: “Nu scholen openen is criminele beslissing”. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 13/11/2020 via https://www.hln.be/binnenland/viroloog-marc-wathelet-trekt-stevig-van-leer-tegen-coronabeleid-nu-scholen-openen-is-criminele-beslissing~a397e7838/