Dagpauwoog … Say whaaatt?

Gekke woorden, iedereen is er wel al enkele tegengekomen. Deze keer was het mijn beurt om zo een gek woord te ontdekken.

Tijdens een spellingsles in het zesde leerjaar stond er in het werkboek het woord “dagpauwoog”. Al snel kwamen enkele leerlingen met de vraag: “Maar, Juf, wat is dat?”. Eerlijk? Ik wist het zelf ook niet. Ik ging met de leerlingen samen op zoek naar wat het woord zou kunnen betekenen. We probeerden het woord te ontleden en te kijken naar enkele woorden die we reeds kenden. Dag – pauw – oog. Drie woorden die we zeer goed kenden, maar wat is een dagpauwoog dan?

Na even te raden en te gokken, gingen we op zoek naar de betekenis op de computer, en wat bleek … Een dagpauwoog is een zeer mooie vlindersoort! Wat gek!

Wat is er mooier dan de ‘liefde’?

Het mooiste woord in het Nederlands vind ik toch wel het woord ‘liefde’.

Het woord ‘liefde’ omschrijft alles. We worden hopelijk allemaal omringd door liefde, omringd door mensen die we graag zien, door vrienden, door leerlingen die we als leerkrachten in ons hart sluiten.

Maar wat betekent het woord ‘liefde’ nu? Want we hebben daar natuurlijk als persoon, allemaal ons eigen beeld over. Maar ook dit woord heeft een betekenis namelijk, liefde is een sterk gevoel van verbondenheid, respect, intimiteit en engagement voor de andere persoon.

Je kunt het woord in veel contexten gebruiken, ook in de klas. Wanneer we aan het begin van het nieuwe schooljaar staan, leren de kinderen elkaar kennen en moeten ze leren elkaar te respecteren, wat ook onder het woord ‘liefde’ valt. We kunnen het woord ‘liefde’ ook bespreken wanneer de periode van Valentijn nadert; dan kunnen we dit woord verder toelichten samen met de leerlingen.

Persoonlijk vind ik het woord ‘liefde’, dus heel mooi omdat het allesomvattend is. Het beschrijft niet alleen een gevoel, maar het klinkt ook heel warm wanneer we het kunnen uiten naar anderen.

Bronnen:

Betekenis van liefde | Zanzu. (z.d.). Zanzu. https://www.zanzu.be/nl/liefde#:~:text=Sterk%20gevoel%20van%20verbondenheid%2C%20respect,elkaar%2C%20ze%20vinden%20elkaar%20aantrekkelijk.

Woord van het jaar: ‘CHAOS’

Jammer genoeg vind ik dat het woord van het jaar 2023 ‘chaos’ moet worden.

De reden waarom ik dit jammer vind is omdat ik het link aan de oorlogen in Oekraïne en Israël.

https://www.unicef.be/nl/news/kinderen-gaza-crisis

Alleen al bij het lezen van bovenstaand artikel is de eerste vraag die ik mij stel: ‘Hoe komt het toch dat het zover is gekomen? Hoe komt het dat kinderen afzien en sterven? Hoe komt het dat kinderen in zo een grote chaos groot moeten worden?’

Ik hoop dat er in 2024 snel een antwoord op de vragen komt en eigenlijk vooral een einde aan de chaos!

Bru-taal

Spelenderwijs leren? Dat kan met Bru-taal.

Bru-Taal is een leuke en leerzame app om taal te oefenen en de taalkennis te vergroten. Met deze app kunnen kinderen vanaf 8 jaar op een interactieve en speelse manier oefenen op woordenschat, werkwoorden, woordvorming en zinsopbouw.

Dat doet de app van ontwikkelaar Flonc door middel van een hoofdspel met daarin meer dan vijftig levels en een oefenspel waarin je alle drie de niveaus van alle categorieën kan beoefenen. Alleen wanneer je een level hebt afgerond, mag je naar het volgende level. Dit zorgt ervoor dat kinderen echt het gevoel krijgen dat ze een spel aan het spelen zijn. Hierbij krijgen ze zoals bij andere apps een waardering met sterren als ze het goed hebben gedaan. Bovendien ziet de app er ook echt uit als een game dankzij de leuke animaties en design.

Nog niet overtuigd? Je kan als begeleider het kind opvolgen doorheen het spel. Hierbij krijg je uitgebreide statistieken en zie je waar het kind moeilijkheden heeft. Maar ook het kind zelf krijgt inzicht in zijn/haar fouten.

Hierbij een sneak peek van de app:

Socialbesiwatte??

Socialbesitas. Het is een woord dat ik onlangs tegenkwam op – ironisch genoeg – Instagram. Nog nooit eerder had ik dit woord gelezen of gehoord.

Toen ik de betekenis ervan ging opzoeken, werd meteen duidelijk dat ook ik aan socialbesitas lijd. Het wordt als volgt omschreven: “de verslaving van mensen aan sociale media en hun mobiele apparaat”. Niet onlogisch, aangezien je er duidelijk de woorden ‘social (media)’ en ‘obesitas’ in kan herkennen.

In dit filmpje wordt nog eens uitgelegd wat socialbesitas is.

#woordenleren

Woordkasteel

Woordkasteel is een Belgische website die zich richt op taalonderwijs voor leerlingen in het lager onderwijs. Het is gemaakt door mensen die werkzaam zijn in het onderwijs en geboeid zijn voor ICT. Hun missie? Leren door te gamen. Het platform biedt interactieve oefeningen en spelletjes die gericht zijn op de ontwikkeling van taalvaardigheden, waaronder spelling, woordenschat en grammatica. Ook zijn er verschillende rekenkundige oefeningen waarbij de leerlingen op een leuke manier de leerstof kunnen oefenen.

Ik zou deze site aanraden omdat:

1. Woordkasteel is ontworpen door leerkrachten voor leerkrachten. Het is specifiek inzetbaar in het lager onderwijs en dus op maat gemaakt voor deze leerlingen.
2. Het zijn interactieve oefeningen die aansluiten bij de leefwereld van de kinderen en hierdoor hun betrokkenheid vergroten.
3. Het is een Belgische website.
4. Het bevat verschillende spelletjes rond taal, waaronder spelling, woordenschat en grammatica, waardoor leerkrachten heel wat oefeningen kunnen vinden die passen bij de behoeften van hun klas.

Door Woordkasteel te integreren in het taalonderwijs, kunnen leerkrachten op een speelse en educatieve manier de taalvaardigheden van hun leerlingen verbeteren.

Hieronder de link naar de website:

https://www.woordkasteel.com/online/index.php#

Eentonig

In het boek ‘Oma Boef’ van David Walliams komt het woord eentonig voor. Eentonig is een woord dat je niet zo vaak tegenkomt. We gebruiken vaker saai, suf, vervelend, slaapverwekkend of stom. In het verhaal wordt eentoning niet expliciet uitgelegd maar we kunnen wel uit de context afleiden wat het woord betekent.

Ben logeert, geheel tegen zijn zin, bij zijn oma. De oma heeft geen televisie dus spelen ze voor het slapengaan een potje Scrabble, ondanks het tegensputteren van Ben. Ben legt dan maar woorden zoals: saai, stokoud, kwaken, zinloos, ontsnappen, help en ‘ikhaatditstommespel’ (wat zijn oma afkeurde omdat het 5 woorden waren) en met zijn laatste letters legt hij ‘eentonig’. Je kan dus als lezer wel snappen dat het hier niet om ‘vrolijk of speels’ gaat maar om saai en vervelend.

*Schitterend*

Graag verkies ik ‘schitterend’ tot mooiste woord.

Letterlijk betekent het dan ook ‘mooi’ in de overtreffende trap, maar dan met een extra sprankelende dimensie. In de Dikke Van Dale staat er als betekenis ‘fel en beweeglijk licht uitstralend’ en ‘prachtig’. Het woord is meer dan alleen een bijvoeglijk naamwoord of bijwoord want het is namelijk ook een compliment. Iets dat we soms misschien wat vaker mogen geven?

Enerzijds is het een fijn woord om te zeggen of te geven en anderzijds ook om te horen of te ontvangen. Zelf laat ik het woord graag eens verschijnen op een rapport of een toets. Geef toe, het is toch altijd leuk om iemand te laten schitteren met een complimentje? Het is een woord dat iemand vrijwel meteen een beetje kan doen groeien. Ik zou het zelfs een soort magisch toverwoord durven noemen. Het woord sprankelt als het ware op zichzelf. Het kan ook motiveren of stimuleren.

Het woord ‘schitterend’ doet ook denken aan de sterren die schitteren aan de hemel. En wat is er mooier en magischer dan een sterrenhemel vol schitterende sterren?

Ik daag jullie uit om het woord ‘schitterend’ elke dag minstens één keer te gebruiken, dan wordt het gegarandeerd een schitterend nieuw jaar 😉

Mamatanken

Nee, mijn favoriet woord is niet ‘goesting’ zoals bij de meerderheid van de Vlamingen.

Ik kwam het woord voor het eerst tegen kort na de geboorte van mijn eerste kind. In het boek ‘Oei, ik groei!’ bespreekt men de lichamelijke en mentale sprongen die een baby doormaakt in zijn eerste levensjaar. Daar kwam bij elke sprong het woord ‘mamatanken’ aan bod. Mamatanken is het teruggrijpen naar mama als ondersteuning tijdens een mentale sprong. Fysiek nabijheid van de mama moet hen door het proces begeleiden.

Nu mijn kinderen 10 en 12 jaar zijn komen ze nog steeds ‘mamatanken’: stilzwijgend, knuffelend recupereren en verwerken op mama’s schoot. Er is geen beter gevoel voor een mama.

Dus ondanks het feit dat het woord ondertussen ook gebruikt wordt om borstvoeding geven – vreselijk, mama’s zijn geen koeien of benzinestations – te omschrijven blijft het toch mijn lievelingswoord in de zin van de interpretatie van ‘rust en steun opdoen bij mama’.

#mooistewoord

Uitermate wat?

Uitermate, een woord waarvan je denkt dat iedereen de betekenis wel kent. Het is een woord dat vaak terloops wordt gebruikt maar waarbij er niet veel aandacht wordt geschonken aan de betekenis ervan. Dit omdat het eigenlijk een woord is dat ervoor zorgt dat andere, vaak bijvoeglijke naamwoorden, extra worden benadrukt of in de verf worden gezet.

Ze groeien uitermate langzaam.
Dit is uitermate belangrijk.
Ze waren uitermate pessimistisch.
Zijn toestand is uitermate ernstig.

Ik vroeg me dus af of mijn leerlingen van het 2^de leerjaar de betekenis van dit woord kenden. En wat bleek:
Heel wat van mijn leerlingen wisten niet wat het woord wou zeggen en konden het niet uitleggen. Het is dus ook belangrijk om soms eens stil te staan bij de betekenis van woorden die we als volwassenen of leerkrachten vanzelfsprekend vinden.

In het kinderboek ‘Dat met Leo’ van Stefan Boonen & Melvin wordt het woord ‘uitermate’ ook gebruikt en wordt het op een fijne manier uitgelegd.

Fragment uit het boek:

“Hij werd er uitermate treurig van. (Uitermate. Dat woord kende hij van zijn vader. Het paste bij goed en bij slecht. Vader, die zich uitermate goed voelde. Of uitermate rommelig was.)”

Het woord wordt gebruikt door een kind, dat meteen doorheeft dat het geen vanzelfsprekend en gemakkelijk woord is, dus legt hij het woord uit. Dit op de manier waarop zijn papa het gebruikt.

Op deze manier kunnen de kinderen die het boek lezen het woord ook in andere contexten plaatsen en het beter begrijpen.

Een leuke expliciete verduidelijking van een woord in een boek!

Bron: boonen, stefan. (2020). Dat met Leo. De eenhoorn.